Zajęcia ze studentami na kierunku historia ze specjalnością nauczycielską pt. Technologia informacyjna (Warsztat cyfrowy nauczyciela historii) stały dla mnie pretekstem, by w sposób bardziej regularny zająć się jedną z subdyscyplin historii, historią w przestrzeni publicznej. Ktoś może zapytać, co ma wspólnego dydaktyka historii z historią w przestrzeni publicznej? Należy przypomnieć, że dydaktyka historii zajmowała się już wcześnej kwestiami nauczania historii poza szkołą. Przykładowo zwracano uwagę na ukazanie historii w muzeach czy miejscach pamięci. Uczniowie oglądali filmy, przeglądali komiksy, a dzisiaj – przede wszystkim – korzystają z internetu i jego oferty historycznej. Dodajmy do tego jeszcze gry o tematyce historycznej (lub nawiązujące do historii).
Dydaktyka historii a historia w przestrzeni publicznej
Historia w przestrzeni publicznej wykracza oczywiście poza dydaktykę historii. Do już znanych elementów dochodzi poszerzanie kompetencji w zakresie historii mediów, muzealnictwa czy zarządzania kulturą. Historia w przestrzeni publicznej w Polsce zaczęła się powoli instytucjonalizować. Na Uniwersytecie Wrocławskim powstał już kilka lat temu pierwszy regularny kierunek. Studenci poznają różne problemy, realizują także projekty, w których mogą rozwijać specyficzne dla tego kierunku komptencje. Przed kilkoma tygodniami przygotowali wystawę plenerową. Wkrótce zostanie wyemitowany pierwszy podcast, który jest efektem współpracy studentów tego kierunku i Centrum Historii Zajezdnia.
Historia w przestrzeni publicznej
Czym zajmuje się historia w przestrzeni publicznej? Dlaczego warto bliżej zainteresować się tą subdyscypliną? Generalnie wykorzystuje jako materiał współczesne źródła historyczne, jak relacje świadków, fotografię i filmy. Pracując z nimi, sięga po takie metody jak oral history czy visual history.
Źrodła audiowizualne nie są postrzegane tylko jako materiał do badań, lecz w szerszym zakresie jako sposób komunikowania historii. W centrum zainteresowania znajduje się sposób, w jaki narracje świadków, zdjęcia, materiały filmowe / ikonograficzne wykorzystuje się na wystawach czy w filmach dokumentalnych.
Ciekawym aspektem jest badanie zmian w strategiach komunikowania obrazów historycznych.
Nowym wyzwaniem dla historyków interesujących się dydaktyką historii i historią w przestrzeni publicznej jest internet i przekazywane z jego pomocą treści historyczne. Istnieje ogromna potrzeba poddania dostępnych w sieci źródeł badaniom. Materiały te mają różny charakter. Są to przykładowo wirtualne wystawy, grupy dyskusyjne na Facebooku, projekty historyczne na Twitterze czy filmy na YouTube. Nadal brak jest jednak narzędzi analitycznych, które pozwalałyby na ich szerokie i pogłębione badanie.
Technologia informacyjna
Temu ostatniemu problemowi chcę się bliżej przyjrzeć na zajęciach w tym semestrze. Wybrałem jeden temat wspólny dla całej grupy, który będzie realizowany w ciągu semestru. Studenci poznają źrodła i metody wyszukiwania informacji oraz ich gromadzenia. Przeanalizują wybrane hasła w Wikipedii, nauczą się je aktualizować i pisać nowe. Te kompetencje z powodzeniem mogą później wykorzystać w pracy w szkole.
Dużą uwagę zwrócę na wspólne tworzenie tekstów, notatek cyfrowych czy arkuszy zadań.
Podzielę uczestników zajęć na trzy podgrupy: pierwsza zajmie się utworzeniem strony internetowej, druga założy konta w mediach społecznościowych i zajmie się ich regularną obsługą (Instagram, Twitter, Facebook i inne), w końcu trzecia skupi się na przygotowaniu do nagrywania podcastów (założenie konta, stworzenie okładki, opracowanie scenariusza itp.).
To tylko wybrane tematy zajęć i zadań. Pod koniec semestru studenci stworzą po odcinku podcastu na temat wiodący ćwiczeń, który następnie wyemitują. Sprawą do przedyskutowania jest jeszcze kalendarz udostępniania. Wśród problemów poruszanych na zajęciach znajda się również wybrane kwestie prawne oraz tzw. netykieta.
Co dalej?
W następnych odcinkach podcastu nawiążę do problemów poruszanych ze studentami na zajęciach. Niektóre zagadnienia będą jednak wykraczać poza zaproponowany przeze mnie program. Może to być ciekawe uzupełnienie. W czasie semestru będę chciał przeprowadzić kilka rozmów ze specjalistami, informatykami i grafikami, dziennikarzami radiowymi i podcasterami, technikami radiowymi i fachowcami od emisji głosu. Chcę też pokazać studentom, że korzystanie z dobrych narzędzi nie musi być kosztowne, każdy z nich już dzisiaj może utworzyć stronę, konta na portalach społecznościowych czy nagrać odcinek podcastu z pomocą smartfona (a który ze studentów go dzisiaj nie posiada!).