Kilka dni temu zwiedzałem w Goerlitz w kościele św. Mikołaja ciekawe upamiętnienie poświęcone poległym podczas I wojny światowej. Chciałem dowiedzieć się czegoś więcej. Niestety, tym razem internet nie okazał się specjalnie pomocny. Jednak w czasie przeszukiwania sieci trafiłem na ciekawą stronę: „Pomniki Poległych z Pomorza Środkowego”, którą chcę w tym miejscu spopularyzować.
Pomniki poległych
Niemieckie pomniki poległych z I wojny światowej w wielu wypadkach były nieszczone lub przerabiane według potrzeb polskich mieszkańców ziem zachodnich i północnych Polski. Po 1989 r. wzbudzały czasem spore kontrowersje. Ich powodem było przywracanie niemieckiej symboliki i uzupełnianie o nazwiska poległych w czasie II wojny światowej (Opolszczyzna).
Z drugiej strony w niektórych miejscowościach Dolnego Śląska restaurowano je lub odbudowywano z odnalezionych w przysłowiowych krzakach resztek. Dzisiaj nie budzą już chyba większych kontrowersji, wymagają raczej naszego większego zainteresowania. Zniszczone, zapomniane dzielą los opuszczonych cmentarzy.
Projekt
W ubiegłym roku udostępniono stronę internetową, która rejestruje zachowane pomniki poległych z I wojny światowej z Pomorza Środkowego (dawny obszar województwa koszalińskiego). Autorzy projektu tłumaczą (cytuję za stroną):
Struktura
Opracowano nie tylko katalog, ale opublikowano także komentarz naukowy. Każdy pomnik posiada szczegółową kartę / metryczkę, można go znaleźć za pomocą wyszukiwarki. Zamieszono krótki opis, geo-lokalizację pomnika, odtworzono (na ile to było możliwe) jego historię. Następnie zamieszczono zdjęcia oryginalne i zestawiono je z obecnym stanem (jeśli pomnik się zachował). Podano nazwiska poległych.
Z komentarza naukowego czytelnik dowie się o charakterze tego rodzaju form upamiętnienia, a więc czym były i są pomniki poległych.
Projekt, moim zdaniem, zasługuje na uwagę, może stać się inspiracją do opracowania podobnych zestawień dla innych części kraju, np. Dolnego Śląska.